علم و عاشقی
افسوس که فرصت های خود را غنیمت نشمردیم و ایام«صرف[1]» لهو و لعب بگذشت. با مطالعه و رجوع به «شرح امثله[2]»های عرفانی به هیچ «نحو»[3] «هدایتی»[4] نیافتیم؛ چرا که با دانستن و باور، هدایت حاصل گردد نه با خواندن قولوا اسلمنا و لما یدخل الایمان فی قلوبکم.
آری طرحی دوباره باید دراندازیم و از «حاشیه»[5] روی اجتناب کنیم. «توضیح مسائل»[6] مبهم و «عوامل»[7] تثاقُل الی الارض مان را باید از اساتید و سالکان طریق جویا شویم.

که سالک بی خبر نبود    ز راه و رسم منزل ها

و از «تجزیه»[8] و تحلیل و «تفسیر»[9] و «ارشادهای مفید»[10] و سازنده آنها مدد بگیریم.
«ترکیب»[11] عناصر «احکام»[12]، «اخلاق»[13] و مباحث قرآنی و آشنایی با «سیره پیشوایان»[14] چراغ هدایتی می سازد که انوار آن شکافنده ظلمت جهل بشر خواهد بود.
پس ای دوست بیا تا بحث دوباره ای را آغاز کنیم.
بیا تا «ادبیات فارسی»[15] را از الف« اول العلم معرفة الجبّار» تا یای «آخر العلم تفویض الامر الیه»[16]  به شکل «جامع»[17] مجددا «مباحثه»[18] کنیم و تأمل مختصری روی تک تک حروف آن داشته باشیم.
ای عزیز! بیا تا نشأی «اعرابی بودن»[19] کوچ کنیم و با «فهم عمیقی»[20] از آینده، از بیابان های موات و بایر شک و تردید به شهر با صفا و دیدنی «مدینه العلم»[21] سفر کنیم.
بیا تا از شهر سنتی «مدینة المعاجز»[22] بازدید کنیم و چند شبی در «بوستان»[23] و کوچه باغ هایش بیتوته کنیم و از «گلستان»[24] های آن گل مست کننده محمدی به ارمغان آوریم.
ای صمیمی! بیا تا با توافق خود مایه «بهجت و سرور و مرضی»[25] ولی عضر(عج) باشیم. باالهام از فرهنگ غنی خودمان از فرهنگ غرب، «مُغنی»[26] و از تهاجم فرهنگی شان در امان باشیم.


ای حبیب! بیا تا زبان، «منطق» و عمل خود را «مطهّر»[27] سازیم . و همه مردم را به همایش بزرگ توحید دعوت عملی (کونوا دعاه الناس بغیر السنتکم) کنیم و پایه ها و «اصول عقاید امامیه»[28] را که «مصباح»[29] هدایت است را به بشر هدیه کنیم.
بیا در کلاس فنون «حکمت و موعظه های خوب و جدل های زیبا»[30] شرکت کنیم و بر دشمنان خود با این شیوه های «منطقی ظفر»[31] یابیم.
ای شفیق! بیا تا برای رهایی از قیل و قال های بی حاصل سیاسی و غیر سیاسی چند «سفر»[32]ی به «منظومه»[33] های عشق برویم و از روشنایی و «لمعات»[34] این منظومه ها، راه مان را بیابیم.
بیا تا بزرگترین فروشگاه زنجیره ای دنیا را تأسیس کنیم و دنیا را محل تجارت و «مَتجر»[35] خود قرار دهیم که الدنیا مَتجرُ اولیاء الله.
بیا تا از اموال و «مکاسب»[36]دینی و اخروی حلال خود در« تحجیر»[37] قلوب مستعد استفاده کنیم و با «رجال»[38] با «کفایت»[39] دین همنوا شویم و با «درایت»[40] و کیاست کامل حرف دین و «فلسفه احکام»[41] و «علل شرایع»[42] را به تمامی «ملل و نحل»[43] دنیا صادر کنیم و آرامش و صفا و یک رنگی را به بشر به اصطلاح متمدن و سرگردان در گرداب های اِنانیت ها و غرور و جنایت هدیه کنیم.
بیا تا با اجرای «حدود»[44] و تعیین ثغور الهی مدینه آرمانی و جامعه مدنی حقیقی را «سطح»[45] وجود و «عالم خارج»[46] بنا سازیم و زمینه را برای طلوع عشق حقیقی مهیا کنیم.
ای صدیق! بیا… بیا دست به دست هم دهیم و تفرج کنان از «ابتدای تا انتهای باغ حکمت»[47] قدم بزنیم و یادی از گذشته و «ابتدای معارفه»[48] و خود کنیم و نامه ها و «رسائل»[49] روزگار آشنایی را ورقی بزنیم.
ای دوست! بیا به خاطر خدا هم که شده، فکری به حال آزادی، این کبوتر سفید و قشنگ کنیم و از کرکس صفتان نجاتش بخشیم.


منبع: محمد حسین قدیری، گاهنامه دانش پژوه، سال اول، پیش شماره دوم، تیرماه 1380

[1] . علم صرف.

[2] . شرح امثله: کتابی در زمینه صرف.

[3] . علم نحو.

[4]. کتاب هدایه در زمینه نحو.

[5] . حاشیه ملا عبدالله در زمینه منطق.

[6] . توضیح المسائل مراجع

[7] . عوامل ملا محسن در زمینه نحو.

[8] . علم تجزیه کلمات عرب

[9] . علم تفسیر قرآن

[10] . تاریخ ائمه

[11] . علم ترکیب.

[12] . احکام شرعی

[13] . علم اخلاق

[14] . کتاب تاریخی

[15] .کتاب ادبیات فارسی.

[16] . اشاره به حدیث اول کتاب جامع المقدمات

[17] . کتاب جامع المقدمات در زمینه صرف و نحو

[18] . شیوه تحصیلی وسنتی مباحثه که در حوزه متداول است.

[19] . اشاره به حدیث تفقهوا و لاتکونوا اعرابیاً

[20] . معنی لغوی فقه.

[21] . اشاره به حدیث نبوی انا مدینه العلم و علی بابها

[22] . کتابی که معجزه های پیامبر اسلام در آن ثبت شده است.

[23]. گلستان سعدی که در حوزه خوانده می شد.

[24] . بوستان سعدی که در حوزه خوانده می شد.

[25] . اشاره به کتاب البهجه المرضیه در زمینه علم نحو. شرح اشعار الفیه ابن مالک.

[26] . اشاره به کتاب مغنی البیب و مغنی الادیب در زمینه علم نحو

[27] . کتاب آشنایی با منطق اثر استاد شهید مطهری

[28] . اشاره به کتب عقاید و کلامی .

[29]. عقاید آیت الله مصباح یزدی

[30]. اشاره به آیه شریفه: ادع الی سبیل ربک بالحکمه و الموعظه الحسنه و جادلهم بالتی هی احسن.

[31].کتاب منطق مظفر.

[32] . کتاب اسفار اربعه و حکمت متعالیه ملاصدرا.

.[33] کتاب منظومه ملاهادی سبزواری

[34] . کتاب لمعه : کتاب فقهی نیم استدلالی.

[35] . کتاب لمعه : کتاب فقهی نیم استدلالی.

[36] . کتاب فقهی متاجر.

[37] . کتاب فقهی مکاسب.

[38] . اصطلاحی فقهی.

[39] . علمی آشنایی با راویان حدیث.

[40] . کتاب اصول فقه.

[41]. علم فهم احادیث.

[42] . کتاب علل الشرایع.

[43] . کتاب ملل و نحل.

[44] . اصطلاحی فقیهی.

[45] . دروس سطح حوزه: از سال هفتم تا دهم.

[46] .درس خارج حوزه: سال دهم به بعد.

[47] . کتاب بدایه الحکمه و کتاب نهایه الحکمه دو اثر علامه طباطبایی در زمینه فلسفه. به زبان عربی.

[48] . کتاب بدایه المعارف در زمینه اعتقادات به زبان عربی

[49] . کتاب رسائل اثر شیخ انصاری در زمینه اصول فقه